Ο όρος «Βιομηχανία 4.0» χρησιμοποιείται εδώ και χρόνια για να περιγράψει την ανάγκη των κοινωνιών να προσαρμόσουν το έργο και την παραγωγικότητά τους στην «4η Βιομηχανική Επανάσταση», στην οποία οι νέες τεχνολογίες γεφυρώνουν τους εικονικούς, φυσικούς και βιολογικούς τομείς. Αυτοί οι όροι έχουν γίνει τόσο κυρίαρχοι που οι κυβερνήσεις τους έχουν υιοθετήσει στις πολιτικές και το σχεδιασμό τους
Σε αυτό το πλαίσιο, είναι σημαντικό να αναρωτηθούμε αν – και πώς – ο κόσμος της επιστήμης προσαρμόζεται αποτελεσματικά σε έναν ολοένα πιο συνδεδεμένο και εντατικό κόσμο. Υπάρχει κάτι σαν το «Science 4.0»; Τι σημαίνει αυτό για την κοινωνία;
Ως επιστήμονες που έχουν ασχοληθεί με την έρευνα, την τεχνολογική ανάπτυξη, τη διπλωματία και την πραγματοποίηση κοινωνικών ωφελειών από την επιστήμη, πιστεύουμε ότι ναι, το «Science 4.0» είναι υπάρχει. Πρόκειται για μια επανάσταση στην οποία η επιστήμη αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της κοινωνίας, αντί να περιορίζεται σε δημόσια ή ιδιωτικά εργαστήρια και ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Πρόκειται για την αναγνώριση ότι οι επιστήμονες είναι άνθρωποι, περίεργοι και πρόθυμοι να μάθουν. Πρόκειται για την υιοθέτηση νέων τεχνολογιών για να βελτιώσουμε την επιστήμη με υπευθυνότητα και πιο περιεκτικά.
Τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, έχουμε παρατηρήσει τάσεις που δείχνουν τι είναι δυνατό. Αυτά περιλαμβάνουν την ανοιχτότητα, τη σημασία των δεδομένων, την τεχνητή νοημοσύνη, την συμπερίληψη και τις σημαντικές αλλαγές στον πολιτισμό της επιστήμης.
Ανοιχτότητα
Ο όρος «ανοιχτή επιστήμη» καταγράφηκε για πρώτη φορά από την Πρωτοβουλία Ανοικτής Πρόσβασης της Βουδαπέστης το 2002. Προήλθε από λογισμικό ανοιχτού κώδικα και την βιβλιογραφία ανοιχτής πρόσβασης. Περιλαμβάνει το άνοιγμα δεδομένων, μεθόδων, λογισμικού, αποτελεσμάτων και δημοσιεύσεων.
Η διαφάνεια είναι μια στροφή από την παραδοσιακή σκέψη γύρω από τον προστατευτισμό της πνευματικής ιδιοκτησίας. Τα οφέλη της για την επιστήμη έχουν γίνει ολοένα και πιο ξεκάθαρα.
Σήμερα οι περισσότεροι οργανισμοί έχουν πολιτικές διαφάνειας, από τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας στις ΗΠΑ έως την UNESCO . Η African Open Science Platform,, εν τω μεταξύ, στοχεύει στην ανάπτυξη ανοιχτών επιστημονικών πρακτικών σε ολόκληρη την ήπειρο.
Έχουν αναδυθεί πολλές επιχειρηματικές συνεργασίες. Το Center for Open Science, , για παράδειγμα, βλέπει τους ανθρώπους να δημιουργούν αξία βοηθώντας τους επιστήμονες να κάνουν την επιστήμη τους πιο ανοιχτή.
Επιστήμη βάσει δεδομένων
Όλο και περισσότερο, η επιστημονική έρευνα περιλαμβάνει πολύ μεγάλα σύνολα δεδομένων. Από τα τεράστια δεδομένα γονιδιωμάτων έως τα δεδομένα που αναμένονται από μελλοντικά τηλεσκόπια, η έρευνα υψηλής έντασης δεδομένων γίνεται ο κανόνας.
Υπάρχει μια αλλαγή στην επιστημονική μέθοδο από, για παράδειγμα, μεμονωμένες παρατηρήσεις σε στατιστικές αναλύσεις μεγάλης κλίμακας. Αυτή η εξέλιξη απαιτεί νέα μοντέλα υποδομής για την υποστήριξη της επιστημονικής έρευνας. Οι τεχνολογίες cloud computing βρίσκονται στην πρώτη γραμμή αυτής της αλλαγής. Αυτά συνδυάζουν την εύκολη πρόσβαση και τη συνεργασία σε δεδομένα και ανάλυση με υπολογιστές υψηλής απόδοσης.
Σήμερα, τα δεδομένα και οι κωδικοί αποτελούν μέρος επιστημονικών δημοσιεύσεων. Το Containerisation , μια τεχνολογία που συσκευάζει κώδικα και το περιβάλλον του υπολογιστή στο οποίο εκτελείται ο κώδικας, βοηθά τα αποτελέσματα να αναπαράγονται εύκολα από άλλους. Τα containers μπορούν να μοιραστούν και να γίνει αναφορά σε αυτά.
Επιστήμονες της τεχνητής νοημοσύνης
Η τεχνητή νοημοσύνη (AI) έχει γίνει εργαλείο της επιστήμης καθώς τόσο η αποθήκευση δεδομένων όσο και η υπολογιστική ισχύς έχουν γίνει φθηνότερη. Η μηχανική μάθηση (οι αλγόριθμοι υπολογιστών βελτιώνονται με την εμπειρία) επιταχύνουν τον ρυθμό ανακάλυψης σε οτιδήποτε, από την ανάπτυξη φαρμάκων έως την ανάλυση εικόνας.
Η τεχνητή νοημοσύνη γίνεται αρκετά προχωρημένη ώστε να μπορεί να κάνει ολόκληρο τον κύκλο από την υπόθεση έως το αποτέλεσμα . Καθώς η έρευνα επιταχύνεται, ακολουθεί ο ρυθμός των δημοσιεύσεων και το AI μπορεί ακόμη και να χρησιμοποιηθεί για να διεισδύσει σε τεράστιο μέρος της βιβλιογραφίας. Οι επιστημονικές ενώσεις και άλλα συμβούλια συζητούν επίσης τώρα την ηθική της τεχνητής νοημοσύνης.
Πολιτισμός της επιστήμης
Το Science 4.0 δεν είναι απλώς ένας μετασχηματισμός επιστημονικών εργαλείων και μεθόδων. Επηρεάζει επίσης τον πολιτισμό της επιστήμης και τον τρόπο αξιολόγησης της επιστημονικής εργασίας. Ο αντίκτυπος αποτιμάται όλο και περισσότερο ως μέρος των καθηκόντων ενός επιστήμονα. Η μέτρηση δημοσιεύσεων και παραθέσεων είναι περιορισμένη και δεν αντικατοπτρίζει τον πραγματικό αντίκτυπο της έρευνας.
Οι επιστήμονες παραδέχονται επίσης ότι η επιστήμη γίνεται από ανθρώπους – και αυτό σημαίνει αναγνώριση των αποτυχιών τους. Η κακή συμπεριφορά των επιστημόνων δεν λαμβάνεται σοβαρά υπόψη. Η επιστήμη γίνεται σιγά σιγά πιο φιλική προς την οικογένεια , με ορισμένα συνέδρια που προσφέρουν εγκαταστάσεις φροντίδας παιδιών .
Ένας τομέας που αξίζει να παρακολουθήσετε είναι η ταχύτητα της επιστήμης. Ο αγώνας για την ανάπτυξη ενός εμβολίου για το COVID-19 έχει δείξει ότι η επιστήμη μπορεί να γίνει γρήγορα, αν και μερικές φορές εις βάρος της ποιότητας .
Αυτή η ταχύτητα μπορεί να γίνει πιο κοινή σε ορισμένους τομείς της επιστήμης. Και αυτό είναι δυνητικά καλό γιατί φέρνει τα οφέλη της επιστήμης σε περισσότερους ανθρώπους, πιο γρήγορα.
Συμπερίληψη
Ωστόσο, αυτοί οι νέοι τρόποι της επιστήμης δεν θα ωφελήσουν όλους, εκτός εάν οι επιστήμονες ασχοληθούν σοβαρά με την συμπερίληψη. Για παράδειγμα, η πανδημία επίσης είχε δυσανάλογες επιδράσεις στις γυναίκες επιστήμονες σε σύγκριση με τους άνδρες.
Η συμπερίληψη έχει εμφανιστεί τα τελευταία χρόνια: οι μειονότητες έχουν καταγγείλει την επιστήμη ως έναν ανεπιθύμητο χώρο ανεξέλεγκτης σιωπηρής προκατάληψης που πρέπει να διεκδικηθεί από διαφορετικές ταυτότητες. Αυτό έχει οδηγήσει σε μεγάλες εκστρατείες visibility, όπως το hashtag #BlackInSTEM στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και ανοιχτές συνομιλίες σχετικά με την ένταξη.
Στον αναπτυσσόμενο κόσμο, η ακαδημαϊκή απομόνωση είναι μια πολύπλευρη πρόκληση. Οι ακαδημαϊκοί σε σχετική απομόνωση μπορούν να γίνουν στόχοι των επιθετικών εκδοτών . Οι αναπτυσσόμενες χώρες μπορούν να οδηγηθούν στην παράδοση των δεδομένων τους, για παράδειγμα δεδομένων γονιδιωματικής ενδημικών ειδών ή προφορικών παραδόσεων που έχουν καταγραφεί χωρίς άδεια, αλλά με λανθασμένες καλές προθέσεις διατήρησης.
Αυτή η κατάσταση δεν είναι βιώσιμη. Αναπτύσσονται πρωτοβουλίες για να διασφαλιστεί ότι οι κοινότητες εμπλέκονται και επωφελούνται από την έρευνα που διεξάγεται σε αυτές, στο περιβάλλον τους και τελικά στο σύμπαν τους.
Αξίζει επίσης να σημειωθεί η ανάπτυξη της επιστήμης των πολιτών και η εξέλιξή της από τη συλλογή παθητικών δεδομένων σε συμμετοχικές προσεγγίσεις στην έρευνα.
Ο ρόλος της Επιστήμης 4.0 σε έναν μεταβαλλόμενο κόσμο
Η πρόοδος στην επιστήμη δεν είναι να φέρουμε περισσότερους ανθρώπους σε ένα κλειστό σιλό γνώσης. Πρόκειται για την πλήρη καταστροφή αυτού του σιλό και για να βοηθηθούν οι επιστήμονες να εργαστούν μεταξύ τους και μαζί με τους απλούς πολίτες
Καθώς ο κόσμος προσπαθεί να γίνει πιο δυνατός μετά τη κρίση, η επιστημονική κοινότητα πρέπει να διαδραματίσει ενεργό, ανθρωπιστικό ρόλο στη διαμόρφωση πολιτικών, αντιλήψεων του κοινού και τεχνολογιών για ένα βιώσιμο μέλλον.
Πηγή άρθρου: https://theconversation.com/