Μεταρρύθμιση των πνευματικών δικαιωμάτων στην ΕΕ: Αξιολόγηση και κάλεσμα για δράση από την Julia Reda

ΤΑ ΣΧΕΔΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ

Τέλος στον γεωαποκλεισμό (geoblocking)

► Η ρύθμιση για την φορητότητα που παρουσιάζεται σήμερα αντιμετωπίζει τον γεωαποκλεισμό μόνο για τα προσωρινά ταξίδια

► Η Επιτροπή ανακοινώνει την αναθεώρηση της οδηγίας για τα δορυφορικά και τα ενσύρματα (Satellite and cable ), η οποία θα μπορούσε να επιτρέψει μεγαλύτερη διασυνοριακή πρόσβαση στο περιεχόμενο των ραδιοτηλεοπτικών οργανισμών

Αυτά είναι κάποια πρώτα βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά ο γεωαποκλεισμός θα είναι εδώ για να μείνει σε ιστοσελίδες όπως το YouTube. Χρειαζόμαστε κάτι περισσότερο από την “περιαγωγή για Netflix ”!

Ελάχιστες προδιαγραφές για τις εξαιρέσεις στα πνευματικά δικαιώματα

► Η Επιτροπή επιθυμεί να εναρμονίσει ένα περιορισμένο αριθμό εξαιρέσεων, αλλά η ανακοίνωσή της εξακολουθεί να είναι αρκετά ασαφής

Είναι αμφίβολο αν αυτή η δειλή προσέγγιση θα παραδώσει ένα ελάχιστο επίπεδο πάνω στο οποίο οι χρήστες θα μπορούν να βασιστούν

Νομιμοποίηση της καθημερινής διαδικτυακής δημιουργικότητας

Η Έκθεση Reda ζήτησε από την Επιτροπή να βρει λύσεις για τις μετασχηματιστικές χρήσεις που είναι πολύ κοινές σήμερα (όπως τα remixes, τα mashups, τα fan fiction κλπ.), αλλά δεν υπάρχει καμία αναφορά σε αυτές, στο πλαίσιο των σχεδίων της Επιτροπής

Να επιτραπεί η εξόρυξη σε κείμενο και δεδομένα (Text and Data Mining)

► Η Επιτροπή σχεδιάζει μια εναρμονισμένη εξαίρεση για αυτήν την σύγχρονη μέθοδο έρευνας, αλλά στενά την περιορίζει σε “ερευνητικούς οργανισμούς δημοσίου συμφέροντος”

Ο περιορισμός αυτός μπορεί να καταλήξει να συμβάλλει σε νομική αβεβαιότητα, αντί να την αφαιρέσει. Θα πρέπει να επιτραπεί στον οποιονδήποτε να αναλύει τα δεδομένα, στα οποία έχει νόμιμη πρόσβαση, με αυτοματοποιημένο τρόπο

Διασφάλιση της ελευθερίας του Πανοράματος (Freedom of Panorama)

► Η Επιτροπή εξετάζει για το κατά πόσον η εξαίρεση για την ελευθερία του Πανοράματος θα πρέπει να διευκρινιστεί

Μετά που ο ευρωβουλευτής Cavada πρότεινε έναν πανευρωπαϊκό περιορισμό σχετικά με το δικαίωμα να χρησιμοποιεί κάποιος ελεύθερα φωτογραφίες που έχει λάβει σε δημόσιο χώρο, 555.225 πολίτες υπέγραψαν  μαζί μου για να πείσουμε το Κοινοβούλιο να αποσύρει τα σχέδια αυτά. Ότι αυτό το θέμα είναι τώρα στο ραντάρ της Επιτροπής είναι προς τιμήν τους -αλλά θα πρέπει να συνεχίσουμε να πιέζουμε ώστε όλα όσα ζήτησε η αναφορά να εκπληρωθούν, δηλ. Πλήρης ελευθερία του πανοράματος σε όλες τις χώρες

Απόρριψη των βοηθητικών πνευματικών δικαιωμάτων (ancillary copyright)

► Η Επιτροπή εξακολουθεί χωρίς λόγο να εξετάζει την εισαγωγή μιας “αμοιβής για απόσπασμα ειδήσεων Google” σε ευρωπαϊκό επίπεδο

Το Κοινοβούλιο καταψήφισε προτάσεις που επέκριναν αυτήν την κακή ιδέα, πολλές φορές και αντ’ αυτού δεν επέκριναν την ισπανική εφαρμογή που αναφέρεται στην Έκθεση Ρέντα

Προστασία των εξαιρέσεων στα πνευματικά δικαιώματα

Οι καλύτερες εξαιρέσεις δεν μπορούν να σε βοηθήσουν εάν ο κάτοχος των πνευματικών δικαιωμάτων έχει την δυνατότητα να αφαιρέσει τα δικαιώματά σου σε μια σύμβαση παραχώρησης άδειας εκμετάλλευσης. Γι’ αυτό το Κοινοβούλιο κάλεσε την Επιτροπή να μετατρέψει τις εξαιρέσεις σε εμπράγματα δικαιώματα των χρηστών που δεν θα μπορούν να αφαιρεθούν από οποιαδήποτε σύμβαση. Δεν υπάρχει καμία αναφορά αυτής της τόσο σημαντικής αίτησης στα σχέδια της Επιτροπής

Ενίσχυση των δημιουργών

► Η Επιτροπή αναφέρει ότι κάποια βήματα μπορεί να είναι αναγκαία για την ενίσχυση της διαπραγματευτικής θέσης των δημιουργών, αλλά παραμένει πολύ ασαφής στο τι θα προτείνει στην πραγματικότητα

Κάντε διαθέσιμα τα έργα που δεν βρίσκονται πλέον στην αγορά

► Η Επιτροπή φαίνεται να ακολουθεί αυτό που ζητά η Έκθεση Reda, για να επιτρέψει στις βιβλιοθήκες, στα μουσεία και στις αρχειοθήκες να κάνουν αυτά τα έργα που υπάρχουν στις συλλογές τους και τα οποία δεν διατίθενται πλέον προς πώληση στην αγορά, να τα διαθέτουν στο διαδίκτυο, συμπεριλαμβανομένης και της διασυνοριακής πρόσβασης σε αυτά

Αυτό θα ήταν ένα τεράστιο βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση. Ο ακριβής τρόπος που θα υλοποιηθεί είναι ακόμα ασαφής -είναι σημαντικό πάντως ότι αυτό γίνεται μια εξαίρεση στα πνευματικά δικαιώματα

Διευκόλυνση της εκπαίδευσης

► Η Επιτροπή εξετάζει την εναρμόνιση της εξαίρεσης για εκπαιδευτικούς σκοπούς ώστε αυτή να κάνει ευκολότερη την online και διασυνοριακή διδασκαλία

Αυτό είναι υπέροχο! Ωστόσο, πρέπει να διασφαλίσουμε ότι μια εναρμονισμένη εξαίρεση δεν θα αφαιρεί τα δικαιώματα που έχουν ήδη και απολαμβάνουν οι εκπαιδευτικοί και οι μαθητές σε ορισμένες χώρες

Ενδυνάμωση των βιβλιοθηκών

► Το αίτημα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τη διευκόλυνση της ψηφιοποίησης των βιβλίων αντανακλάται στα σχέδια της Επιτροπής

► Ο e-δανεισμός όμως όχι. Η απομακρυσμένη ανάγνωση θα γίνει μόνο ευκολότερη σε εξειδικευμένα δίκτυα (όπως τα VPNs με τις βιβλιοθήκες)

Ιδιωτική αντιγραφή

► Η Επιτροπή έχει δεχθεί μερικά από τα αιτήματα του Κοινοβουλίου, για παράδειγμα, το ότι οι εισφορές για τις ιδιωτικές αντιγραφές πρέπει να είναι πιο διαφανείς

► Αγνόησε κάποια άλλα, όπως είναι η απαίτηση για το ότι η ιδιωτική αντιγραφή δεν θα πρέπει να περιορίζεται μέσω μέτρων τεχνολογικής προστασίας (DRM)

Προστασία της παρωδίας (parody)

Το Κοινοβούλιο επεσήμανε την ιδιαίτερη σημασία των εξαιρέσεων για την παρωδία (parody), την διακωμώδηση (caricature) και τις άλλες μιμήσεις (pastiche) για τον δημοκρατικό διάλογο. Παρόλα αυτά, η Επιτροπή δεν σχεδιάζει να κάνει αυτές τις εξαιρέσεις υποχρεωτικές σε όλη την ΕΕ, που σήμερα είναι προαιρετικές και εφαρμόζονται με διάφορους τρόπους

Διασφάλιση του Κοινού Κτήματος (Public Domain)

Η Έκθεση Reda κατέστησε σαφείς και αναμφισβήτητες τις απαιτήσεις για την προστασία του Κοινού Κτήματος -διασφαλίζοντας ότι τα έργα που ανήκουν σε όλους, δεν θα εμπίπτουν και πάλι σε πνευματικά δικαιώματα, όταν ψηφιοποιούνται. Δεν αναφέρεται καθόλου στο κείμενο της Επιτροπής

Τα δικαιώματα των καταναλωτών για ψηφιακό περιεχόμενο

► Η Επιτροπή έχει δημοσιεύσει μια νομοθετική πρόταση σχετικά με τα δικαιώματα των καταναλωτών στις ηλεκτρονικές αγορές, η οποία περιλαμβάνει κάποια πολύ καλά στοιχεία -πχ. το δικαίωμα να επιστρέψει το ελαττωματικό downloadable περιεχόμενο, όπως τα ελαττωματικά παιχνίδια ή να απαιτήσει αποζημίωση, αν ένα ελαττωματικό λογισμικό βλάψει τον υπολογιστή τους

Για να εκπληρώσει το αίτημα του Κοινοβουλίου για ένα σαφή και περιεκτικό σύνολο δικαιωμάτων των καταναλωτών, επιπλέον δικαιώματα θα πρέπει να προστεθούν, όπως η παράκαμψη των ψηφιακών κλειδαριών για νόμιμους σκοπούς, η κληροδότηση της ψηφιακής σας συλλογής στα παιδιά σας, κλπ.

Διασφάλιση της διαλειτουργικότητας

Το Κοινοβούλιο προέβη σε έκκληση για τη διαλειτουργικότητα, διότι η έλλειψη της οδηγεί σε συγκέντρωση της αγοράς. Δεν υπάρχει καμία αναφορά στα σχέδια μεταρρύθμισης των πνευματικών δικαιωμάτων για τα τεχνολογικά μέτρα προστασίας (DRM), τα οποία συχνά στέκονται στο δρόμο. Ενδεχομένως, η παράλληλη πρόταση για τα δικαιώματα των καταναλωτών στο ψηφιακό περιεχόμενο θα μπορούσε να βελτιωθεί ώστε να συμπεριλάβει αυτό το σημαντικό αίτημα

Χαλιναγώγηση της διάρκειας των πνευματικών δικαιωμάτων

Το Κοινοβούλιο ζήτησε την κατάργηση των εθνικών ιδιαιτεροτήτων που επεκτείνουν την διάρκεια της προστασίας από πνευματικά δικαιώματα σε ειδικές περιπτώσεις. Ένα παράδειγμα: Ο Μικρός Πρίγκηπας (The Little Prince) προστατεύεται εδώ και 100 χρόνια μετά το θάνατο του Saint-Exupéry στη Γαλλία, παρά το ότι τα 70 χρόνια είναι το πρότυπο της ΕΕ, και διότι η Γαλλία επιβραβεύει με επιπλέον 30 χρόνια τους συγγραφείς που έπεσαν μαχόμενοι στις ένοπλες δυνάμεις της. Επισημάναμε, επίσης, ότι δεν πρέπει να υπάρξει καμία περαιτέρω επέκταση της διάρκειας των πνευματικών δικαιωμάτων. Η Επιτροπή δεν εξετάζει το ζήτημα της διάρκειας, ούτε και προτείνει την επιμήκυνση ή την συντόμευση τους