Η φαρμακευτική έρευνα και ανάπτυξη (Ε & Α) είναι ένα από τα καλύτερα παραδείγματα της ανθρώπινης ευρηματικότητας, προσελκύοντας τεράστια χρηματοδότηση, απασχολώντας λαμπρά μυαλά και αναπτύσσοντας τις πιο προηγμένες τεχνολογίες. Μέσα στον 20ο αιώνα, επέτρεψε πρωτοφανείς εξελίξεις στην ανθρώπινη υγεία. Ωστόσο, το σημερινό φαρμακευτικό σύστημα της Ε & Α δεν μπορεί πια να συμβαδίσει με τις ιατρικές ανάγκες της κοινωνίας.
Τα υψηλά ποσοστά αποτυχίας και τα παρατεταμένα χρονικά πλαίσια έρευνας για τα υποψήφια φάρμακα αποτελούν μια ανθρώπινη τραγωδία και έχουν αυξήσει δραματικά το κόστος της ανακάλυψης φαρμάκων τις τελευταίες δεκαετίες. Περισσότερα και καλύτερα φάρμακα χρειάζονται απεγνωσμένα σε μια εποχή της παγκόσμιας γήρανσης και της επέκτασης του πληθυσμού, με νέες προκλήσεις όπως η αντίσταση στα αντιβιοτικά και πολλές τροπικές μολυσματικές ασθένειες που εξακολουθούν να χρειάζονται κατάλληλες φαρμακευτικές λύσεις. Για να ανταποκριθούμε σε αυτές τις προκλήσεις, είναι επιτακτική ανάγκη να επανεξετάσουμε την ανακάλυψη φαρμάκων
Με ένα επιστημονικό άρθρο που δημοσιεύθηκε πριν από λίγο καιρό από το Oxford Martin School στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, τονίζεται η ανάγκη μιας προσέγγισης «ανοιχτής επιστήμης» στην ανακάλυψη φαρμάκων και αναφέρονται οι συνθήκες εκείνες που θα μεταμόρφωναν τον τρόπο με τον οποίο οι ιατρικές προκλήσεις αυτού του αιώνα θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν πιο αποτελεσματικά.
Το «New Pharmaceutical Commons: Transforming Drug Discovery», που γράφτηκε από τους καθηγητές Chas Bountra, Dr Wen Hwa Lee και τον κ. Javier Lezaun, υπογραμμίζει τους περιορισμούς των παραδοσιακών μοντέλων Ε & Α που εστιάζουν στην μυστικότητα και στην προστασία των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας και προτείνει μια σειρά πρακτικών ανοιχτού κώδικα που μπορούν να επιταχύνουν τον αγώνα για θεραπευτικές αγωγές στις πιο επιβλαβείς ασθένειες του κόσμου.
Πριν από την κυκλοφορία, του άρθρου ο καθηγητής Chas Bountra, συν-διευθυντής του Oxford Martin Programme on Affordable Medicines και Chief Scientist στο Structural Genomics Consortium, δήλωσε:
“Η φαρμακευτική βιομηχανία έχει κάνει τεράστια βήματα στην παραγωγή δυνητικών θεραπειών και φαρμάκων. Αλλά ακόμη και σήμερα, σχεδόν το 90% των υποψήφιων φαρμάκων που εισέρχονται σε δοκιμές Φάσης 1 δεν καταφέρνουν να φτάσουν στην αγορά. Πρόκειται για ένα σύστημα που υποσκάπτεται από την επικάλυψη των προσπαθειών και συνεπώς τη σπατάλη πόρων. Κανένα εργαστήριο ή ίδρυμα δεν μπορεί να το κάνει αυτό πια. Πρέπει να συγκεντρώσουμε επειγόντως πόρους και εμπειρογνωμοσύνη, να ελαχιστοποιήσουμε την αλληλεπικάλυψη, να διερευνήσουμε νέους στόχους για τα φάρμακα, τους βιοδείκτες και τις τεχνολογίες, προκειμένου να παράγουμε πιο γρήγορα, αποτελεσματικά και πιο προσιτά φάρμακα για τους ασθενείς “.
Το άρθρο ζητεί την υιοθέτηση των αρχών της «ανοιχτής επιστήμης» που θα επέτρεπαν μια λιγότερο περιοριστική προσέγγιση στην ανταλλαγή φαρμακευτικών εργαλείων και δεδομένων και θα επαναπροσδιορίσουν τον ρόλο της ΠΕ στη φαρμακευτική Ε & Α. Δίνει επίσης παραδείγματα όπου αυτό λειτουργεί ήδη με επιτυχία.
“Υπήρξαν πολλοί επιτυχημένοι πειραματισμοί με την εφαρμογή προ-ανταγωνιστικών και ανοιχτού κώδικα προσεγγίσεων για την ανακάλυψη φαρμάκων, όχι μόνο εδώ στην Οξφόρδη με την Consortium Structural Genomics, η οποία έδειξε πως οι εταιρικοί φαρμακευτικοί πόροι μπορούν να συγκεντρωθούν και να χρησιμοποιηθούν για την παραγωγή χωρίς πνευματικά δικαιώματα “, λέει ο Δρ Javier Lezaun από το Ινστιτούτο Επιστήμης, Καινοτομίας και Κοινωνίας.
Παρόλο που δεν υπάρχει απλή λύση για όλες τις προκλήσεις της διαδικασίας ανακάλυψης φαρμάκων, οι συγγραφείς υποστηρίζουν ότι η Ε & Α ανοικτής κώδικα, έχει τη δυνατότητα να έχει σημαντικό αντίκτυπο. Το άρθρο περιγράφει ορισμένες συστάσεις με στόχο τη διεύρυνση και την ενίσχυση αυτής της κρίσιμης συνιστώσας του οικοσυστήματος ανακάλυψης φαρμάκων.
Πιο συγκεκριμένα το άρθρο:
- Καλεί τις κυβερνήσεις να παράσχουν φορολογικά κίνητρα για προανταγωνιστική έρευνα και έρευνα ανοιχτού κώδικα, για παράδειγμα εισάγοντας έναν χαμηλότερο φορολογικό συντελεστή για τα κέρδη που προκύπτουν από καινοτομίες χωρίς πνευματική ιδιοκτησία ή διευκολύνοντας τη διάθεση πατενταρισμένων καινοτομιών σε πλατφόρμες ελεύθερης πρόσβασης.
- Συνιστά οι ρυθμιστικοί οργανισμοί να εισάγουν συγκεκριμένους ορισμούς για τα προϊόντα που αναπτύσσονται μέσω ανοικτών επιστημονικών συνεργασιών, με μειωμένα τέλη και ταχεία επισκόπηση των τεχνικών δεδομένων.
- Προτείνει στις φαρμακευτικές εταιρείες να αναπτύξουν νέες διαδικασίες αξιολόγησης για την καλύτερη κατανόηση της αξίας της ανοιχτής επιστημονικής έρευνας και να δημιουργήσουν προγράμματα που θα επιτρέπουν στους ερευνητές να συνεισφέρουν ένα ποσοστό του χρόνου τους για να ανοίξουν τις πρωτοβουλίες για την ανακάλυψη επιστημονικών φαρμάκων.
- Προτείνει στον ακαδημαϊκό χώρο μια μετατόπιση από τις μετρήσεις επιδόσεων που έχουν σαν βάση τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας και την πνευματική ιδιοκτησία.
- Καλεί τους φορείς χρηματοδότησης της έρευνας να αυξήσουν τις επενδύσεις τους σε πρωτοβουλίες ανοιχτής επιστημονικής έρευνας για τα φάρμακα, αναπτύσσοντας συγκεκριμένα προγράμματα χρηματοδότησης για να ξεκινήσουν αυτές τις προσπάθειες και τοποθετώντας τις υποστηρικτικές υποδομές σε πιο βιώσιμη βάση.
Το «New Pharmaceutical Commons: Transforming Drug Discovery» δημοσιεύτηκε την Πέμπτη 7 Δεκεμβρίου στην ιστοσελίδα του Oxford Martin School:
https://www.oxfordmartin.ox.ac.uk/downloads/academic/Transforming_Drug_Disco
Πηγή άρθρου: https://www.thesgc.org/news/drug-discovery-must-change-urgently-address-global-health-needs
Σχετικά άρθρα:
Γιατί θα πρέπει να είναι Open Source η ανακάλυψη φαρμάκων
Ανοιχτός κώδικας και ανοιχτά δεδομένα για την καταπολέμηση ανίατων ασθενειών
MycetOS (Mycetoma Open Source): Ένα νέο έργο Open source ανακάλυψης φαρμάκων για το mycetoma
Open Insulin: Ένα έργο για την δημιουργία ινσουλίνης ανοιχτού κώδικα
Πραγματοποιήθηκε η πρώτη συνάντηση της Πρωτοβουλίας για το Ανοιχτό Φάρμακο στην Ελλάδα