Στις 16 Σεπτεμβρίου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε τον Ευρωπαϊκό Νόμο για την Ελευθερία των Μέσων Ενημέρωσης (EMFA) ως μέρος του Προγράμματος Εργασίας της για το 2022 . Παρουσιάστηκε από την αντιπρόεδρο για τις αξίες και τη διαφάνεια, Vera Jourova, και τον επίτροπο εσωτερικής αγοράς Thierry Breton, ο νέος κανονισμός επιδιώκει να προστατεύσει τη λειτουργία της δημοσιογραφίας και των μέσων ενημέρωσης ως βασικό πυλώνα για τη δημοκρατία, στο πλαίσιο μιας νέας ώθησης για δημοκρατία της ΕΕ .
Ο παρών κανονισμός θα παρέμβει στην εσωτερική αγορά των μέσων ενημέρωσης προσβλέποντας στη βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών μέσων ενημέρωσης και στην ενίσχυση της ακεραιότητας της αγοράς των μέσων ενημέρωσης στο σύνολό της. Οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών στην Ευρώπη θεωρούν ιδιαίτερα σημαντικές τις διατάξεις σχετικά με την απαγόρευση του spyware κατά δημοσιογράφων και τους κανόνες που προσφέρουν «περισσότερη προστασία στα μέσα ενημέρωσης έναντι αδικαιολόγητης αφαίρεσης διαδικτυακού περιεχομένου». Αυτό θα μπορούσε να αυξήσει τα νομικά προστασία κατά της παρακολούθησης δημοσιογράφων και να εναρμονίσει τους κανόνες όσον αφορά την διαδικτυακή παραπληροφόρηση. Υπό το πρίσμα αυτό, αυτός ο νέος κανονισμός θα πρέπει να θεωρηθεί ως συμπληρωματικό νομικό πλαίσιο που περιλαμβάνει τον Νόμο για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες (DSA), τον Νόμο για τις Ψηφιακές Αγορές και ήπια νομοθετικά μέσα, όπως η Σύσταση για την προστασία, την ασφάλεια και την ενδυνάμωση των δημοσιογράφων (2021). .
Οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών χαιρετίζουν την πρόθεση του EMFA να προωθήσει την ανεξαρτησία και τον πλουραλισμό των μέσων ενημέρωσης στις διαδικτυακές πλατφόρμες. Ωστόσο, ο τρόπος με τον οποίο πραγματοποιείται αυτή η προστασία θυμίζει την προβληματική « εξαίρεση των μέσων ενημέρωσης » που απορρίφθηκε κατά τη συζήτηση για τη DSA. Αυτή η νέα διάταξη είναι προβληματική επειδή οι πολύ μεγάλες διαδικτυακές πλατφόρμες (VLOP) θα δίνουν ειδική μεταχείριση («με προτεραιότητα και χωρίς αδικαιολόγητη καθυστέρηση») σε υπηρεσίες μέσων που έχουν δηλωθεί από μόνοι τους πριν από την απόφαση αναστολής του περιεχομένου τους. Αυτό δημιουργεί ένα κενό που μπορούν να το εκμεταλλευτούν αρκετοί. Για παράδειγμα, παράγοντες των μέσων ενημέρωσης με ισχυρούς δεσμούς με κυβερνήσεις θα μπορούσαν να επωφεληθούν από αυτό για τη διάδοση προπαγάνδας ή/και παραπληροφόρησης. Επιπλέον, η νέα έννοια των «φιλικών λύσεων» για την επίλυση συγκρούσεων μεταξύ των υπηρεσιών μέσων ενημέρωσης και των διαδικτυακών πλατφορμών δημιουργεί απλώς μια ασάφεια σχετικά με το ποια θα ήταν τα επίσημα κανάλια για την επίλυση αυτών των διαφορών. Ο νέος κανονισμός θα πρέπει να επαναφέρει τις αντιπαραθέσεις μεταξύ υπηρεσιών μέσων και διαδικτυακών πλατφορμών στους ήδη υπάρχοντες μηχανισμούς που κατοχυρώνονται στο DSA αντί να δημιουργήσει νέους φορείς για την επίλυση αντιπαραθέσεων μεταξύ διαδικτυακών πλατφορμών και υπηρεσιών μέσων.
Προστασία δημοσιογράφων και δημοσιογραφικών πηγών στο διαδίκτυο
Μια άλλη πτυχή είναι η προστασία των δημοσιογράφων και των δημοσιογραφικών πηγών σε διαδικτυακά πλαίσια. Αν και συγκεκριμένοι κανόνες προστατεύουν τη δημοσιογραφία από λογισμικό υποκλοπής spyware, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει την ευκαιρία να το αντιμετωπίσει σε ένα πλήρες ευρύ πεδίο διαδικτυακής επιτήρησης αντί να αναφέρεται αποκλειστικά σε spyware. Η ελευθερία της έκφρασης συνεπάγεται όχι μόνο συγκεκριμένες απαγορεύσεις που έχουν ήδη τεθεί στο EMFA (όπως τα κράτη μέλη «δεν θα αναπτύξουν λογισμικό υποκλοπής spyware σε καμία συσκευή ή μηχανή από παρόχους υπηρεσιών πολυμέσων.»), αλλά και την προώθηση θετικών μέτρων για την προστασία τόσο των δημοσιογράφων όσο και δημοσιογραφικές πηγές. Ιδιαίτερα εκείνες που δέχονται δυσανάλογες επιθέσεις στο διαδίκτυο, όπως οι γυναίκες δημοσιογράφοι . Τα πρόσφατα Pegasus και Predator δείχνουν ότι υπάρχει επείγουσα ανάγκη για τη διατήρηση της ψηφιακής ασφάλειας μέσω εργαλείων όπως η κρυπτογράφηση από άκρο σε άκρο που προστατεύουν την ανωνυμία των δημοσιογράφων και το απόρρητο των επικοινωνιών τους. Το απόρρητο και η ελευθερία της έκφρασης είναι άρρηκτα συνδεδεμένα, όπως έχουν επανειλημμένα δηλώσει τα Ηνωμένα Έθνη , η κρυπτογράφηση επιτρέπει το απόρρητο και την ασφάλεια στο διαδίκτυο για την προστασία των δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων στην ελευθερία της γνώμης και της έκφρασης. Επομένως, η αποδοχή της ιδιωτικής ζωής και της διαδικτυακής προστασίας τόσο για τις δημοσιογραφικές όσο και για τις δημοσιογραφικές πηγές είναι ο μόνος τρόπος για να διασφαλιστεί η πραγματική ελευθερία έκφρασης.
Βασικά στοιχεία του νέου κανονισμού
Οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών καλωσορίζουν και δεσμεύονται να πιέσουν για έναν κανονισμό που προστατεύει τη δημοσιογραφία ως κρίσιμο στοιχείο για τις δημοκρατίες. Ωστόσο, αυτό θα πρέπει να λάβει υπόψη τα αναπτυγμένα πρότυπα και τους μηχανισμούς που έχει θέσει η DSA όσον αφορά τη ρύθμιση των πολιτικών ελέγχου περιεχομένου. Τέλος, η προστασία των δημοσιογράφων και των δημοσιογραφικών πηγών σε διαδικτυακά πλαίσια θα πρέπει να ενσωματώσει το καλύτερο τεχνολογικό εργαλείο κατά της διαδικτυακής επιτήρησης: την κρυπτογράφηση από άκρο σε άκρο .
Τι έπεται?
Η πρωτοβουλία βρίσκεται σε προπαρασκευαστική φάση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και αναμένεται να συζητηθεί τους επόμενους μήνες στο πλαίσιο της συνήθους νομοθετικής διαδικασίας. Οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών θα εργαστούν μαζί με τους ευρωβουλευτές και τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής για τη βελτίωση του κειμένου και των γραπτών προτύπων όσον αφορά τις πολιτικές ελέγχου περιεχομένου και την ψηφιακή ασφάλεια.
Πηγή άρθρου: https://edri.org/our-work/