Η προθεσμία εφαρμογής της οδηγίας για τα πνευματικά δικαιώματα στην ενιαία ψηφιακή αγορά είναι μόλις πέντε μήνες μπροστά μας. Στις 7 Ιουνίου, τα κράτη μέλη της ΕΕ αναμένεται να έχουν εφαρμόσει την ενημέρωση των κανόνων πνευματικής ιδιοκτησίας της ΕΕ που εγκρίθηκαν το 2019. Με λιγότερο από μισό χρόνο να απομένει, φαίνεται όλο και πιο πιθανό ότι μόνο μια μικρή χούφτα κράτη μέλη θα καταφέρουν να εφαρμόσουν τις νέες διατάξεις μέχρι την προθεσμία.
Αν και ο προηγούμενος μήνας περιλάμβανε το διάλειμμα των διακοπών για τις γιορτές, υπήρξαν σημαντικές εξελίξεις. Αυτό περιελάμβανε το πρώτο κράτος μέλος που ολοκλήρωσε τη διαδικασία εφαρμογής (Ολλανδία) και το πρώτο κράτος μέλος που “πέταξε την πετσέτα” και ανακοίνωσε επίσημα ότι η διαδικασία εφαρμογής θα ολοκληρωθεί μόνο μετά την προθεσμία εφαρμογής (Δανία).
Αλλά πριν εξετάσουμε αυτές τις εξελίξεις με περισσότερες λεπτομέρειες, ας ρίξουμε μια πρώτη ματιά στις συζητήσεις σχετικά με την εφαρμογή του άρθρου 17. Δεν έχει σημειωθεί περαιτέρω πρόοδος στις οδηγίες εφαρμογής του άρθρου 17 της Επιτροπής. Αρχικά αναμενόταν να παρουσιαστεί στο δεύτερο εξάμηνο του 2020, αλλά δεν υπάρχουν ακόμη ενδείξεις. Μέχρι στιγμής, η Επιτροπή δεν κατάφερε ακόμη να δημοσιεύσει τις απαντήσεις στη διαβούλευση που ολοκληρώθηκε τον Σεπτέμβριο του 2020.
Περισσότερα κράτη μέλη δεσμεύονται να προστατεύσουν τα δικαιώματα των χρηστών
Χωρίς σαφή χρονοδιάγραμμα για τις κατευθυντήριες γραμμές της Επιτροπής, όλο και περισσότερα κράτη μέλη έχουν σταματήσει να περιμένουν και παρουσιάζουν τις ιδέες εφαρμογής τους για το άρθρο 17.
Στις αρχές Δεκεμβρίου, το αυστριακό Υπουργείο Δικαιοσύνης κυκλοφόρησε μια πρώτη πρόταση για την εφαρμογή του άρθρου 17 μεταξύ των ενδιαφερομένων για ανατροφοδότηση. Αυτή η πρόταση περιλαμβάνει ορισμένα βασικά στοιχεία των προηγούμενων γερμανικών προτάσεων (δικαίωμα άμεσης αμοιβής για δημιουργούς, δυνατότητα προ-επισήμανσης των uploads ως νόμιμων, ένα όριο που προστατεύει τις μικρές χρήσεις από τον αυτόματο αποκλεισμό και την ικανότητα των οργανώσεων χρηστών να ενεργούν ενάντια στη αυτόματη λογοκρισία) και ταιριάζει σε μια πιο παραδοσιακή προσέγγιση:
Όταν ο Γερμανός νομοθέτης προτείνει την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 17 σε χωριστό νόμο, η αυστριακή πρόταση θα ενσωματώσει τις διατάξεις στο σώμα της υφιστάμενης πράξης περί πνευματικών δικαιωμάτων. Στη Γερμανία, η συζήτηση σχετικά με την πρόταση εφαρμογής συνεχίζεται: Φαινομενικά ως απάντηση στην πίεση των δικαιούχων των δικαιωμάτων και των πλατφορμών (που διοχετεύονται μέσω άλλων υπουργείων που ελέγχονται από το CDU), το Υπουργείο Δικαιοσύνης απέσυρε ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα στοιχεία της πρότασης εφαρμογής του: Σε μια νέα διαρροή της πρότασης (με ημερομηνία 22 Νοεμβρίου) λείπει η αμφιλεγόμενη εξαίρεση «de minimis» που θα είχε νομιμοποιήσει τις χρήσεις έργων μικρότερων από 20 δευτερόλεπτα ήχου ή βίντεο ή 1000 χαρακτήρων κειμένου.
Ωστόσο, τα ίδια κατώτατα όρια αποτελούν πλέον μέρος ενός νέου μηχανισμού που προστατεύει τις «πιθανώς νόμιμες χρήσεις», εφόσον δεν υπερβαίνουν το 50% ενός πρωτότυπου έργου και συνδυάζουν το έργο με άλλο υλικό. Αν και είναι πολύ πιο αδύναμος από μια αυτόνομη εξαίρεση, αυτός ο μηχανισμός θα εξακολουθούσε να διασφαλίζει ότι πολλές μορφές δημιουργικής έκφρασης που ανέβηκε από τον χρήστη δεν θα μπορούσαν να αποκλειστούν αυτόματα.
Το επόμενο κράτος μέλος που παρουσίασε μια προσέγγιση διατήρησης των δικαιωμάτων των χρηστών στο άρθρο 17 ήταν η Φινλανδία: Στις 21 Δεκεμβρίου, το φινλανδικό Υπουργείο Πολιτισμού διεξήγαγε διαδικτυακή δημόσια ακρόαση σχετικά με την εφαρμογή του άρθρου 17 της οδηγίας για τα πνευματικά δικαιώματα.
Στο πλαίσιο αυτής της συνάντησης, το Υπουργείο περιέγραψε την πρότασή του για μια «διαδικασία αποκλεισμού» που διατηρεί τα δικαιώματα των χρηστών, η οποία αποκλίνει ουσιαστικά από την προσέγγιση που υποστηρίζει τις αυστριακές και γερμανικές προτάσεις και τις προτεινόμενες από την Επιτροπή οδηγίες εφαρμογής του άρθρου 17: Αντί να περιορίζεται η χρήση των αυτοματοποιημένων φίλτρων για τον αποκλεισμό ενός υποσυνόλου μεταφορτώσεων όπου υπάρχει μεγάλη πιθανότητα παραβίασης της χρήσης, η φινλανδική πρόταση καταργεί τις απαιτήσεις σε πλατφόρμες για τον αυτόματο αποκλεισμό των αρχείων που ανεβάζουν οι χρήστες. Η πρόταση της Φινλανδίας βασίζεται στην υποχρεωτική χρήση της τεχνολογίας αναγνώρισης περιεχομένου από πλατφόρμες και την ταχεία ειδοποίηση των δικαιούχων των δικαιωμάτων που αντιστοιχούν σε έργα για τα οποία οι δικαιούχοι έχουν παράσχει πλατφόρμες με πληροφορίες αναφοράς. Ωστόσο, απαιτεί από τις πλατφόρμες να απενεργοποιήσουν την πρόσβαση σε περιεχόμενο που έχει ανεβεί, μόνο όταν οι δικαιούχοι τους έχουν υποβάλει ένα αιτιολογημένο αίτημα για αποκλεισμό ενός συγκεκριμένου αρχείου. Οι χρήστες έχουν τη δυνατότητα να αμφισβητήσουν την φραγή των αρχείων μέσω ενός ανεξάρτητου εναλλακτικού μηχανισμού επίλυσης διαφορών, απελευθερώνοντας εντελώς τις πλατφόρμες από τη λήψη αποφάσεων σχετικά με τη νομιμότητα των μεμονωμένων αρχείων χρηστών (δείτε την πιο λεπτομερή αρχική ανάλυση εδώ).
Συνολικά, υπάρχουν τώρα τρεις χωριστές προτάσεις εφαρμογής που θα περιλαμβάνουν ισχυρή προστασία των δικαιωμάτων των χρηστών στην εθνική νομοθεσία και οι οποίες δίνουν συγκεκριμένη μορφή στην απαίτηση του άρθρου 17 -παράγραφο 7 (και επιβεβαιώθηκε εκ νέου από τον νομοθέτη της ΕΕ μπροστά στο CJEU) όπου οι νόμιμες χρήσεις θα πρέπει να προστατεύονται από τον αυτόματο αποκλεισμό και αφαίρεση. προστατεύεται από αυτοματοποιημένο αποκλεισμό και αφαίρεση.
Αν και καμία από αυτές τις προτάσεις δεν έχει υιοθετηθεί από τους εθνικούς νομοθέτες, δείχνουν μια σαφή πορεία προς εθνικές εφαρμογές που σέβονται τα δικαιώματα των χρηστών (και συνεπώς συμμορφώνονται με τις οδηγίες).
Άλλες εξελίξεις
Στην Ολλανδία, η τελική ψηφοφορία σχετικά με την εφαρμογή του νόμου πραγματοποιήθηκε στη Γερουσία (1ο τμήμα) στις 18 Δεκεμβρίου, η οποία ενέκρινε τον νέο νόμο σε μεγάλο βαθμό. Η Ολλανδία έγινε το πρώτο κράτος μέλος της ΕΕ που εφάρμοσε πλήρως την οδηγία , όταν ο νόμος και μια συνοδευτική «μικρή βασιλική απόφαση» δημοσιεύθηκαν στην επίσημη εφημερίδα. Η βασιλική απόφαση ορίζει ότι η πλειοψηφία του νόμου θα τεθεί σε ισχύ στις 7 Ιουνίου. Η κύρια εξαίρεση είναι το άρθρο 16 της οδηγίας (το οποίο επαναφέρει την δυνατότητα των εκδοτών να λαμβάνουν ένα μέρος από τις ιδιωτικές εισφορές αντιγραφής) που έχει ήδη τεθεί σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου.
Ενώ η εφαρμογή του άρθρου 17 από την Ολλανδία είναι ως επί το πλείστον κυριολεκτική μεταφορά των διατάξεων που περιέχονται στην οδηγία, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι περιλαμβάνει μια διάταξη που επιτρέπει στο Υπουργείο Δικαιοσύνης να παρέχει περαιτέρω κανόνες σχετικά με την εφαρμογή του άρθρου 17. Αυτή η διάταξη αφήνει περιθώριο για την ολλανδική εκτελεστική αρχή να συμμορφωθεί με την αναμενόμενη καθοδήγηση της Επιτροπής (και τη μελλοντική νομολογία του CJEU για την εφαρμογή του άρθρου 17) ότι οι νόμιμες χρήσεις πρέπει να προστατεύονται από αυτοματοποιημένο αποκλεισμό και κατάργηση.
Τέλος, η Δανία είναι το πρώτο κράτος μέλος που ανακοίνωσε επίσημα ότι τα περισσότερα μέρη της οδηγίας δεν θα εφαρμοστούν πριν από την προθεσμία. Τον Νοέμβριο, το Υπουργείο Πολιτισμού ανακοίνωσε ότι θα εφαρμόσει τα άρθρα 15 και 17 μόνο κατά τη διάρκεια αυτού του κοινοβουλευτικού έτους και η εφαρμογή της υπόλοιπης οδηγίας θα αρχίσει μόνο μετά το καλοκαίρι. Στις 18 Δεκεμβρίου, το Υπουργείο Πολιτισμού της Δανίας ξεκίνησε δημόσια διαβούλευση σχετικά με την εφαρμογή των άρθρων 15 και 17. Μια πρώτη ανάλυση της πρότασης εφαρμογής του άρθρου 17 αποκαλύπτει ότι το Υπουργείο Δανίας επέλεξε μια κυριολεκτική εφαρμογή της οδηγίας, αγνοώντας την ανάγκη να προστατεύσει τις νόμιμες χρήσεις από τον αυτόματο αποκλεισμό.
Πηγή άρθρου: https://www.communia-association.org