Τριάντα μία οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών εκφράζουν έντονη ανησυχία για τις σοβαρές καθυστερήσεις στην εφαρμογή του Κανονισμού για την Τεχνητή Νοημοσύνη (AI Act) από τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Παρά το γεγονός ότι η προθεσμία για τη θέσπιση εθνικής νομοθεσίας και τον ορισμό αρμόδιων εθνικών αρχών έχει ήδη λήξει, ελάχιστα κράτη έχουν εκπληρώσει τις υποχρεώσεις τους.
Η καθυστέρηση αυτή έχει άμεσες συνέπειες: χωρίς αρμόδιες αρχές και χωρίς σαφές νομικό πλαίσιο, οι απαγορεύσεις και οι υποχρεώσεις που έχουν ήδη τεθεί σε ισχύ δεν μπορούν να επιβληθούν. Αυτό αφήνει τα δικαιώματα των πολιτών – και ιδιαίτερα των πιο ευάλωτων ομάδων – χωρίς ουσιαστική προστασία.
Ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Οι οργανώσεις υπογραμμίζουν ότι η ίδια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αντί να στηρίζει την άμεση εφαρμογή του AI Act, φαίνεται να καθυστερεί τις διαδικασίες μέσα από πιέσεις για «πάγωμα του ρολογιού» και με τον κίνδυνο απορρύθμισης μέσω του λεγόμενου ψηφιακού «omnibus». Αυτό έχει προκαλέσει δισταγμό στα κράτη μέλη, τα οποία φοβούνται ότι η δουλειά τους μπορεί να πάει χαμένη αν ο Κανονισμός τροποποιηθεί ή καθυστερήσει περαιτέρω
Οι οργανώσεις καλούν την Επιτροπή:
- Να τηρήσει τη δέσμευσή της για την πλήρη και έγκαιρη εφαρμογή του Κανονισμού, χωρίς καθυστερήσεις ή επαναδιαπραγμάτευση.
- Να ασκήσει τις εποπτικές της αρμοδιότητες ώστε τα κράτη μέλη να θεσπίσουν άμεσα τους απαιτούμενους νόμους και να ορίσουν και να χρηματοδοτήσουν επαρκώς τις αρμόδιες αρχές.
Οι ευθύνες των κρατών μελών
Τα κράτη μέλη έχουν την υποχρέωση να προχωρήσουν άμεσα σε:
- Θέσπιση εθνικής νομοθεσίας εντός του 2025 για την προστασία των δικαιωμάτων των πολιτών.
- Επίσημο ορισμό και επαρκή στελέχωση των εθνικών αρχών που θα επιβλέπουν την εφαρμογή του Κανονισμού.
- Ενσωμάτωση της κοινωνίας των πολιτών στις δομές διακυβέρνησης, ώστε να διασφαλίζεται διαφάνεια και συμμετοχικός έλεγχος.
Γιατί έχει σημασία
Η αποτυχία άμεσης υλοποίησης του AI Act οδηγεί σε κενά επιβολής, απουσία κυρώσεων για παραβάτες και απώλεια εμπιστοσύνης των πολιτών στην ΕΕ. Όπως επισημαίνεται στην επιστολή, χωρίς εθνικές αρχές και νομικά εργαλεία, τα θεμελιώδη δικαιώματα που κατοχυρώνονται από τον Κανονισμό παραμένουν «κενές υποσχέσεις».
Η Ευρωπαϊκή Ένωση φιλοδοξεί να αποτελέσει παγκόσμιο πρότυπο στη ρύθμιση της τεχνητής νοημοσύνης. Για να συμβεί αυτό, χρειάζεται αποφασιστική και άμεση δράση τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο.
Διαβάστε την πλήρη επιστολή εδώ
Πηγή άρθρου: https://edri.org/