Η τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ), και ειδικότερα η γενετική τεχνητή νοημοσύνη, έχει μεγάλες δυνατότητες ως εργαλείο για να βοηθήσει, να υποστηρίξει και να ενισχύσει την ανθρώπινη δημιουργικότητα. Πώς μπορεί να ξεκλειδωθεί αυτή η θετική δυνατότητα και τι ρόλο παίζει η νομοθεσία περί πνευματικών δικαιωμάτων από αυτή την άποψη;
Σε αυτό το άρθρο, εξετάζουμε το ζήτημα της προστασίας των πνευματικών δικαιωμάτων των αποτελεσμάτων που δημιουργούνται από την τεχνητή νοημοσύνη.
Η προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων των αποτελεσμάτων της ΤΝ ήταν πρόσφατα στο επίκεντρο στo WIPO Conversation on AI and IP 10th session και εμφανίζεται στο Ερωτηματολόγιο πολιτικής για τη σχέση μεταξύ γενετικής τεχνητής νοημοσύνης και πνευματικών δικαιωμάτων και συναφών δικαιωμάτων που δημοσιεύθηκε από την ουγγρική Προεδρία, βάσει της οποίας το Communia Association ανέπτυξε θέσεις για τα βασικά ερωτήματα που τέθηκαν. Ακολουθεί μια περίληψη των βασικών σημείων.
Το σκεπτικό της προστασίας των πνευματικών δικαιωμάτων
Τα πνευματικά δικαιώματα υπάρχουν για να δώσουν κίνητρα στην ανθρώπινη δημιουργικότητα. Όταν δεν πληρούνται οι απαιτήσεις προστασίας — δημιουργός και πρωτοτυπία — δεν θα πρέπει να προκύπτει προστασία. Αυτό το σκεπτικό έχει δοκιμαστεί κατά τη διάρκεια των αιώνων από τότε που τα πνευματικά δικαιώματα έγιναν για πρώτη φορά νομικό καθεστώς. Πράγματι, με κάθε νέα τεχνολογία, οι θεμελιώδεις αρχές των πνευματικών δικαιωμάτων έπρεπε να επιβεβαιώνονται και να εφαρμόζονται σε νέα πλαίσια, έναντι νέων εργαλείων και να υποστηρίζονται νέες μορφές δημιουργικότητας. Η φωτογραφική μηχανή, το μηχανικό πιάνο, οι ψηφιακές τεχνολογίες και το Διαδίκτυο έχουν οδηγήσει σε συζητήσεις σχετικά με το πώς τα πνευματικά δικαιώματα μπορούν να συμβαδίσουν με την εξέλιξη του τρόπου με τον οποίο οι άνθρωποι δημιουργούν. Οι ερωτήσεις σχετικά με το πλέγμα της γενετικής τεχνητής νοημοσύνης και των πνευματικών δικαιωμάτων ακολουθούν, επομένως, μια καλοπερπατημένη διαδρομή.
Συγγραφή
Η έννοια της ανθρώπινης δημιουργικότητας είναι θεμελιώδης αρχή του συστήματος πνευματικών δικαιωμάτων. Ως εκ τούτου, για να ικανοποιηθεί η απαίτηση συγγραφής, τα αποτελέσματα της ΤΝ θα πρέπει να είναι η δημιουργία ενός ανθρώπινου συγγραφέα. Σύμφωνα με το δίκαιο της ΕΕ, ένας συγγραφέας «είναι ένα φυσικό πρόσωπο, δηλαδή ένας άνθρωπος που, τουλάχιστον σε συγκεκριμένο βαθμό, ασκεί μια υποκειμενική κρίση στη σύνθεση ενός έργου και έχει τον έλεγχο της εκτέλεσής του». (Η έννοια της «συγγραφής» σύμφωνα με το δίκαιο της ΕΕ — ποιος μπορεί να είναι συγγραφέας και τι κάνει κάποιον συγγραφέα; Ανάλυση του νομοθετικού πλαισίου και της νομολογίας).
Ένα πράγμα είναι σαφές: η άμεση ανθρώπινη, συγγραφική συμμετοχή είναι απαραίτητη. Τα καθαρά αυτόνομα αποτελέσματα (χωρίς ανθρώπινη συμμετοχή) δεν θα πρέπει να τυγχάνουν προστασίας πνευματικών δικαιωμάτων. Η παραχώρηση αποκλειστικών δικαιωμάτων για τέτοιο περιεχόμενο θα παρεμπόδιζε τους βασικούς σκοπούς των πνευματικών δικαιωμάτων και θα στερούσε τα κοινά και τον κοινό κτήμα από νέο υλικό, χωρίς κανένα αναγνωρίσιμο δημόσιο όφελος με τη μορφή ενισχυμένης δημιουργικότητας.
Πρωτοτυπία
Το βασικό ζήτημα με την πρωτοτυπία είναι εάν τα αποτελέσματα προέρχονται από τον συγγραφέα. Τα αποτελέσματα θα πρέπει να είναι «διανοητική δημιουργία του ίδιου του συγγραφέα» και «να αντανακλούν την προσωπικότητά του σε αυτό το θέμα, ως έκφραση ελεύθερων και δημιουργικών επιλογών». Ο συγγραφέας πρέπει να ασκεί επαρκή δημιουργικό έλεγχο στην έκφραση των ιδεών στο τελικό αποτέλεσμα. Αυτές οι προϋποθέσεις έχουν αναπτυχθεί με τα χρόνια στη νομολογία της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των ακόλουθων σημαντικών υποθέσεων: Brompton, Cofemel εναντίον G-Star Raw Infopaq I, Football Dataco εναντίον Yahoo! Ηνωμένο Βασίλειο Λεβόλα, Ινστιτούτο SAS, BSA και Ζωγράφος.
Στο δικη τους μελέτη για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το 2020 και όπως συνοψίζεται σε μια ανάρτηση ιστολογίου, ο P. Bernt Hugenholz, ο João Pedro Quintais και ο Daniel Gervais χωρίζουν τη διαδικασία χρήσης της τεχνητής νοημοσύνης για τη δημιουργία αποτελεσμάτων σε τρία μέρη και τονίζουν σε κάθε στάδιο εάν είναι ο άνθρωπος ή η τεχνητή νοημοσύνη που «έχει τον έλεγχο»: (1) η σύλληψη ( ανθρώπινη) – (2) εκτέλεση (ΤΝ)· και (3) διόρθωση (ανθρώπινη). Ως εκ τούτου, η “Προέλευση” μπορεί να συμβεί, για παράδειγμα, με την εισαγωγή προτροπών, την επανάληψη, τη βελτίωση, την επεξεργασία και την οριστικοποίηση της εξόδου.
Η πρωτοτυπία θα πρέπει να αξιολογηθεί κατά περίπτωση, με την ανάληψη ολιστικής ανάλυσης των δημιουργικών εισροών κατά τη διάρκεια ολόκληρης της δημιουργικής διαδικασίας (προτρέπει μαζί άλλα μέσα άσκησης ελέγχου στην έκφραση ελεύθερων και δημιουργικών επιλογών) συνολικά διαδικασία σε κάθε στάδιο της. Τα μη πρωτότυπα στοιχεία των αποτελεσμάτων, όπως ιδέες, γεγονότα κ.λπ., θα πρέπει να εξαιρεθούν από το πεδίο προστασίας.
Συμπέρασμα και επόμενα βήματα
Ο θεμελιώδης σκοπός των πνευματικών δικαιωμάτων είναι να δώσουν κίνητρα στην ανθρώπινη δημιουργικότητα και να προωθήσουν την πρόσβαση του κοινού σε αυτή τη δημιουργικότητα. Πρέπει επομένως να διασφαλίσουμε ότι θα συνεχίσουν να διατηρούν αυτήν την πολύτιμη ισορροπία στην εποχή της γενετικής τεχνητής νοημοσύνης.
Πηγή άρθρου: https://communia-association.org/