Η αποτελεσματική προστασία του περιβάλλοντος προϋποθέτει και απαιτεί την ενεργή συμμετοχή των πολιτών σε κάθε στάδιο της διαμόρφωσης και της λήψης αποφάσεων για το περιβάλλον. Με αυτό ως γνώμονα, ξεκινά σήμερα η λειτουργία της νέας πλατφόρμας citizens4environment.wwf.gr που σχεδίασε το WWF Eλλάς από κοινού με εταίρο τον Οργανισμό Ανοιχτών Τεχνολογιών ΕΕΛΛΑΚ, στο πλαίσιο του προγράμματος Activecitizensfund και του έργου «Πολίτες για το περιβάλλον: Η εκπαίδευση ως εργαλείο αποτελεσματικής συμμετοχής στα κοινά και στη λήψη αποφάσεων».
Μέσω της νέας αυτής πλατφόρμας, ενεργοί πολίτες, αλλά και τοπικές περιβαλλοντικές ομάδες θα μπορούν εύκολα πλέον να βρουν τις πληροφορίες και τα εργαλεία που χρειάζονται για να λάβουν τεκμηριωμένα και αποτελεσματικότερα μέρος στις διαδικασίες δημόσιας συμμετοχής, ασκώντας με αυτό τον τρόπο τα περιβαλλοντικά τους δικαιώματα. Σημειώνεται πως η πλατφόρμα αυτή είναι ανοιχτή και προσβάσιμη προς όλους.
Οι εκπαιδευτικές δράσεις του έργου αποτελούν τον πυρήνα των εργαλείων αυτών. Για τον σχεδιασμό τους και την αποτελεσματική ενίσχυση των πολιτών προκειμένου να παρεμβαίνουν στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων για περιβαλλοντικά ζητήματα, χρειάστηκε να γίνει μία καταγραφή των εμποδίων και των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν οι πολίτες όταν αποφασίσουν να αναλάβουν δράση, καθώς και των πιθανών προτάσεων και βελτιώσεων για την υπέρβαση αυτών. Για τη χαρτογράφησή τους σχεδιάστηκαν και υλοποιήθηκαν τους περασμένους μήνες οι “διάλογοι συμμετοχής”. Πρόκειται για διαδικτυακές συνεντεύξεις με δημοσίους υπαλλήλους, ενεργούς πολίτες, αλλά και την Ανεξάρτητη Αρχή “ο Συνήγορος του Πολίτη” που συνέβαλαν στον σχεδιασμό της πρώτης εκπαιδευτικής δράσης του έργου.
Αντίστοιχα, τον Δεκέμβριο του 2021 πραγματοποιήθηκε διαδικτυακά το πρώτο διαδραστικό εκπαιδευτικό εργαστήριο (virtual camp), στο οποίο συμμετείχαν εκπρόσωποι δεκαεπτά (17) τοπικών περιβαλλοντικών ομάδων που δραστηριοποιούνται στην Κομοτηνή, τη Χαλκιδική, το Βόλο, το Μεσολόγγι, την Αθήνα, τον Μαραθώνα, τη Σύρο, την Πάρο-Αντίπαρο, την Ίο, τη Νεάπολη Λακωνίας και το Ηράκλειο Κρήτης. Στόχος του εργαστηρίου ήταν οι συμμετέχοντες και οι συμμετέχουσες να ενημερωθούν για τα περιβαλλοντικά τους δικαιώματα και το νομικό πλαίσιο της δημόσιας συμμετοχής, να συζητήσουν γύρω από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν κατά τη συμμετοχή τους στη λήψη αποφάσεων, να αναζητήσουν από κοινού πιθανές λύσεις ή βελτιώσεις του υφιστάμενου πλαισίου της δημόσιας συμμετοχής, αλλά και να γνωριστούν μεταξύ τους και να ανταλλάξουν εμπειρίες από την ενεργό δράση τους.
Κάτι που αναδείχθηκε έντονα από το εργαστήριο, ήταν η σημασία της έγκυρης επιστημονικής πληροφόρησης των πολιτών για το πλαίσιο της δημόσιας συμμετοχής, αλλά και της δικτύωσης μεταξύ περισσότερων τοπικών περιβαλλοντικών ομάδων. Η εμπειρία του εργαστηρίου, όπως οι ίδιοι οι συμμετέχοντες τη βίωσαν, αποτυπώνεται και στο βίντεο που δημιουργήθηκε, το οποίο είναι διαθέσιμο και εδώ. Μέσα από τις προσωπικές τους μαρτυρίες, οι ομιλητές και οι ομιλήτριες μοιράζονται τις ιστορίες τους για την ομάδα τους, τη δράση τους, τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν, αλλά και το πώς βίωσαν την εμπειρία της πρώτης δράσης του έργου “Πολίτες για το περιβάλλον”.
“Το περιβάλλον είναι το σπίτι μας, είναι ο τόπος μας και οι άνθρωποί του. Η επιτακτική ανάγκη για άμεση αντιμετώπιση της παρούσας κλιματικής και περιβαλλοντικής κρίσης, μας υπενθυμίζει ότι χρειαζόμαστε περισσότερους συμμάχους στο πλευρό μας για να προστατέψουμε τον τόπο μας. Όταν οι πολίτες γνωρίζουν τα δικαιώματά τους και τα ασκούν τεκμηριωμένα, μπορούν να συμβάλλουν αποτελεσματικότερα στην προστασία, μέσα από την ενεργό συμμετοχή τους στη λήψη αποφάσεων για τα περιβαλλοντικά θέματα του τόπου τους” δήλωσε η Άννα Βαφειάδου, υπεύθυνη νομικού τομέα WWF Ελλάς.
“Είναι κατεπείγουσα ανάγκη οι ενεργοί πολίτες να πάρουν και στα δικά τους χέρια την αντιμετώπιση των σύνθετων ζητημάτων της κλιματικής και περιβαλλοντικής κρίσης. Σύντομα στην πλατφόρμα Πολίτες για το Περιβάλλον, οι πολίτες που επιθυμούν να συνδιαμορφώσουν ένα πράσινο μέλλον θα βρίσκουν εργαλεία και καλές πρακτικές για να ασκήσουν ενημερωμένα και τεκμηριωμένα το δικαίωμά τους στη δημόσια συμμετοχή για τα περιβαλλοντικά θέματα που αφορούν τη ζωή στις κοινότητές τους” δήλωσε ο Αλέξανδρος Μελίδης, γενικός διευθυντής του Οργανισμού Ανοιχτών Τεχνολογιών – ΕΕΛΛΑΚ.
Οι δράσεις όμως, του έργου δεν σταματούν εδώ. Το προσεχές διάστημα θα ακολουθήσει η δημοσίευση ενός διαδικτυακού εκπαιδευτικού υλικού με πρακτικές οδηγίες για την αποτελεσματική άσκηση των δικαιωμάτων δημόσιας συμμετοχής, ενώ θα ακολουθήσουν νέες εκπαιδευτικές δράσεις.
Το έργο ξεκίνησε να υλοποιείται τον Απρίλιο 2021 και θα ολοκληρωθεί τον Σεπτέμβριο 2023 με τη διεξαγωγή μιας ανοικτής δημόσιας διαβούλευσης που θα δώσει τη δυνατότητα στην Κοινωνία των Πολιτών να συνδιαμορφώσει μία πρόταση πολιτικής για την ουσιαστική βελτίωση των διαδικασιών δημόσιας συμμετοχής.
