Περισσότερες από 40 οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, με επικεφαλής το European Digital Rights (EDRi), απευθύνουν ανοιχτή επιστολή προς τον Ευρωπαίο Επίτροπο για τη Δημοκρατία, τη Δικαιοσύνη και το Κράτος Δικαίου, Michael McGrath, εκφράζοντας έντονη ανησυχία για τον πρόσφατο διορισμό νέας Επιτρόπου στην Ιρλανδική Επιτροπή Προστασίας Δεδομένων (DPC).
Η νέα Επίτροπος, σύμφωνα με την επιστολή, κατείχε μέχρι πρόσφατα ανώτερη θέση στις δημόσιες σχέσεις της Meta, ενός από τους βασικούς τεχνολογικούς κολοσσούς που εποπτεύει η DPC. Η προηγούμενη αυτή επαγγελματική σχέση —η οποία έληξε μόλις τον Αύγουστο του 2024— εγείρει, όπως επισημαίνουν οι οργανώσεις, σοβαρά ζητήματα αμεροληψίας και ανεξαρτησίας του ρυθμιστικού φορέα που διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στην επιβολή του Γενικού Κανονισμού Προστασίας Δεδομένων (GDPR) σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Η σημασία της ανεξαρτησίας των αρχών
Σύμφωνα με το Άρθρο 52 του GDPR και το Άρθρο 41 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ, οι εποπτικές αρχές οφείλουν να ενεργούν με πλήρη ανεξαρτησία, αμεροληψία και δικαιοσύνη. Η αρχή αυτή, τονίζουν οι υπογράφοντες, δεν είναι τυπική αλλά ουσιαστική για την αξιοπιστία του ευρωπαϊκού πλαισίου προστασίας προσωπικών δεδομένων.
Η επιστολή υπενθυμίζει, επίσης, τη νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως η υπόθεση C-288/12 Commission v. Hungary, όπου κρίθηκε ότι η πρόωρη παύση Επιτρόπου Προστασίας Δεδομένων συνιστούσε παραβίαση του ευρωπαϊκού δικαίου. Το παράδειγμα αυτό υπογραμμίζει τη νομική και πολιτική ευθύνη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να εξασφαλίζει την ανεξαρτησία των εποπτικών αρχών.
Η Ιρλανδία ως “στενωπός” της επιβολής του GDPR
Η DPC έχει καθοριστικό ρόλο στην επιβολή του GDPR, καθώς αποτελεί την κύρια εποπτική αρχή για εταιρείες όπως η Meta, η Google και η Apple, των οποίων τα ευρωπαϊκά κεντρικά γραφεία βρίσκονται στην Ιρλανδία. Ωστόσο, η επιβολή του Κανονισμού από την DPC έχει κατ’ επανάληψη αμφισβητηθεί.
Οι οργανώσεις καταγγέλλουν χρόνιες καθυστερήσεις και ανεπαρκή δράση, με υποθέσεις που προχωρούν μόνο μετά από πίεση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Προστασίας Δεδομένων (EDPB) ή μετά από αποφάσεις του Δικαστηρίου της ΕΕ. Το αποτέλεσμα, όπως αναφέρουν, είναι η Ιρλανδία να έχει μετατραπεί σε “σημείο συμφόρησης” για την αποτελεσματική εφαρμογή του GDPR.
Κίνδυνος απώλειας εμπιστοσύνης και δικαιωμάτων
Η επιστολή προειδοποιεί ότι η ανάθεση της θέσης σε πρόσωπο με στενούς δεσμούς με τη βιομηχανία που οφείλει να ρυθμίζει η DPC, ενδέχεται να υπονομεύσει περαιτέρω την εμπιστοσύνη του κοινού, σε μια εποχή που η προστασία των δικαιωμάτων και της ιδιωτικότητας είναι περισσότερο κρίσιμη από ποτέ.
Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται και στη συνέχιση παράνομων πρακτικών διαφήμισης με βάση προσωπικά δεδομένα, παρά τα χρόνια τεκμηριωμένων καταγγελιών, γεγονός που αποδίδεται στην αδράνεια της DPC.
Αιτήματα προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή
Οι οργανώσεις ζητούν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή:
- Να αξιολογήσει κατά πόσο μπορεί να διασφαλιστεί η ανεξαρτησία της Ιρλανδικής DPC σύμφωνα με το ευρωπαϊκό δίκαιο.
- Να διευκρινίσει τις ενέργειες που θα αναλάβει σε περίπτωση που η ανεξαρτησία παραβιάζεται, συμπεριλαμβανομένης της έναρξης διαδικασιών παράβασης.
- Να θεσπίσει ευρωπαϊκές εγγυήσεις που θα αποτρέπουν συγκρούσεις συμφερόντων και θα εξασφαλίζουν διαφανείς διαδικασίες διορισμού.
Ένα ζήτημα δημοκρατίας και εμπιστοσύνης
Όπως τονίζουν οι υπογράφοντες —μεταξύ των οποίων οι οργανώσεις Access Now, ARTICLE 19, Homo Digitalis, noyb, Global Witness, Statewatch και άλλες—, η ανεξαρτησία των εποπτικών αρχών δεν αποτελεί απλώς νομική υποχρέωση, αλλά πολιτική αναγκαιότητα για τη διασφάλιση των θεμελιωδών δικαιωμάτων και της δημοκρατικής νομιμότητας στην Ευρώπη.
Αν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν λάβει μέτρα, «θα τεθεί υπό αμφισβήτηση η ίδια η αξιοπιστία της προστασίας δεδομένων στην ΕΕ», καταλήγει η επιστολή.
Διαβάστε την επιστολή εδώ
Πηγή άρθρου: https://edri.org/