by: CommonsLab

Ακούμε παντού για τις πατέντες. Περιλαμβάνονται συχνά σε δείκτες προόδου και καινοτομίας και χρησιμοποιούνται για την αξιολόγηση ερευνητικών ιδρυμάτων, πανεπιστημίων και εταιριών. Οι υποστηρικτές των πατεντών πιστεύουν ότι προωθούν την καινοτομία με το να γίνεται η γνώση δημόσια διαθέσιμη και χορηγώντας στον εφευρέτη το δικαίωμα αποκλειστικής εμπορικής εκμετάλλευσης.

Δυστυχώς το υπάρχον σύστημα χορήγησης και εκμετάλλευσης των πατεντών λειτουργεί αντίθετα^[1,2,3,4]. Εταιρίες που αγοράζουν πατέντες μόνο και μόνο για να σταματήσουν την καινοτομία στους ανταγωνιστές στους, δικηγόροι που επίτηδες γράφουν δυσνόητα τις πατέντες για να μην τις καταλαβαίνει κανείς και μετά να κάνουν αγωγές, δικηγορικές εταιρίες που αγοράζουν πατέντες με μόνο σκοπό να διεκδικήσουν ποσά μέσα από αγωγές από εταιρίες που καινοτομούν (patent trolls^[5]). Άλλο ένα πρόβλημα, λιγότερο γνωστό, είναι το κόστος για να αποκτήσει κάποιος μια πατέντα , σε χρήματα και χρόνο. Το κόστος για την αίτηση και κατοχύρωση μιας πατέντας στην Ε.Ε. ανέρχεται στα 30.000€^[6]. Έτσι γίνεται σχεδόν αδύνατο για μια νεοφυή επιχείρηση, έναν εφευρέτη ή και μια μικρομεσαία επιχείρηση να κάνει αίτηση για κατοχύρωση πατέντας με τόσο υψηλό κόστος. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα καινοτομίες να μένουν κλειδωμένες στα συρτάρια. Το περασμένο χρόνο η Κοιν.Σ.Επ. μας συμμετείχε σε διαγωνισμό για επιχειρηματικό σχέδιο ενώ σκεφτόμασταν να κάνουμε και αίτηση για το ΕΣΠΑ νεοφυών επιχειρήσεων και στις δύο περιπτώσεις η κατοχύρωση πατέντας μετρούσε σαν θετικό. Ενώ γνωρίσουμε ότι το προϊόν μας θα μπορούσε να αποκτήσει πατέντα, πρώτον δεν έχουμε το κεφάλαιο για την κατοχύρωση και δεύτερον δεν θέλουμε μιας και είμαστε υπέρ της ανοικτής και ελεύθερης γνώσης. Αλλά οι υπάρχων οργανισμοί ανά τον κόσμο δεν αναγνωρίζουν ακόμα τα οφέλη της ανοικτής καινοτομίας. Για αυτό, ακολουθώντας τα παραδείγματα των αδειών GPL^[7] και Creative Commons^[8] που τροποποίησαν της άδειες περί δικαιωμάτων (copyright) προτείνουμε να κάνουμε κάτι παρόμοιο με τις πατέντες.

 Ανοικτές Πατέντες

Δύο απλοί τρόποι, με τους οποίους θα μπορούσαμε να το πετύχουμε αυτό είναι να δημιουργήσουμε κάτι αντίστοιχο με τις άδειες Creative Commons.

• Ανοικτή Πατέντα, Αναφορά Δημιουργού (Open Patent, Attribution OP-BY)
• Ανοικτή Πατέντα, Αναφορά Δημιουργού, Παρόμοια Διανομή (Open Patent, Attribution, Share Alike OP-BY-SA)

Ακολουθώντας το παράδειγμα του επιχειρηματία, Elon Musk, που δημοσίως δήλωσε ότι οποιοσδήποτε μπορεί να χρησιμοποιήσει τις πατέντες που κατέχει η εταιρία Tesla αφού πιστεύει ότι “άλλες εταιρίες που φτιάχνουν ηλεκτρικά αυτοκίνητα, και ο κόσμος θα επωφεληθεί από μία κοινή, γρήγορα εξελισσόμενη τεχνολογική πλατφόρμα”^[9]. Οπότε προτείνουμε να υιοθετειθεί ότι αιτήσεις για πατέντες που θα είναι δηλωμένες σαν ανοικτές να γίνονται με μηδενικό ή πολύ χαμηλό κόστος, < 500€. Έτσι οι εφευρέτες, μικρομεσαίες επιχειρήσεις, κοινωνική καινοτομία αλλά ακόμα και φοιτητές θα μπορούν να κατοχυρώσουν πατέντες, ελευθερώνοντας τις ιδέες τους στα κοινά αλλά κατοχυρώνοντας την αναγνώριση που τους αξίζει και τα αντίστοιχα οφέλη σε δείκτες όπου προσμετρούνται οι πατέντες. Αυτό θα βοηθήσει και την υπάρχουσα πολιτική βούληση της Ε.Ε. για τον ανοικτό κώδικα και την κοινωνική καινοτομία με την προοπτική στο μέλλον όλη η δημόσια χρηματοδοτούμενη έρευνα να κατοχυρώνεται με ανοικτές πατέντες. Μας φαίνεται πολύ παράξενο πώς σαν Ευρωπαίοι φορολογούμενοι πληρώνουμε την έρευνα που γίνεται είτε σε ιδιωτικά ερευνητικά κέντρα είτε από Πανεπιστήμια τα οποία μετά αποκτούν αποκλειστικά εμπορικά δικαιώματα με τις πατέντες, σαν να τους ανήκει η γνώση αυτή, και καλούμαστε να ξανά πληρώσουμε μέσω των δικαιωμάτων χρήσης που πληρώνουν οι όποιοι χρήστες αυτών των πατεντών, για γνώση που αποκτήθηκε εξ’ αρχής από τα χρήματα των φορολογουμένων.

CC0, Κοινό Κτήμα

Παραπομπές

1. «A Patent Is Worth Having, Right? Well, Maybe Not”, Michael Fitzgerald, http://www.nytimes.com/2007/07/15/business/yourmoney/15proto.html
2. «The case against the patent system”, Pierre Desrochers, http://www.quebecoislibre.org/000902-3.htm
3. «Our Broken Patent System at Work: Patent Owner Insists the ‘Integers’ Do Not Include the Number One”, Vera Ranieri, https://www.eff.org/deeplinks/2015/09/our-broken-patent-system-work-patent-owner-insists-integer-does-not-include-number
4. «The “broken patent system”: how we got here and how to fix it”, Nilay Patel, http://www.theverge.com/2011/08/11/broken-patent-system
5. «Patent Troll”, Wikipedia, https://en.wikipedia.org/wiki/Patent_troll
6. «Study on the Cost of Patenting”, Roland Berger Market Research, https://effi.org/system/files?file=cost_anaylsis_2005_study_en.pdf
7. «GNU General Public License”, Free Software Foundation, https://www.gnu.org/licenses/gpl-3.0.en.html
8. «Creative Commons Licenses”, Creative Commons, https://creativecommons.org/licenses/
9. «All our patent belong to you”, Elon Musk, https://www.teslamotors.com/blog/all-our-patent-are-belong-you

Πηγή άρθρου: https://planet.ellak.gr/  , CommonsLab